دامیننس بیت کوین چیست؟ آموزش مفهوم دامیننس بیت کوین

دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance) یا سلطه بیت کوین یکی از اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال است که نسبت ارزش بازار بیت کوین به کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال را نشان می دهد. این شاخص به عنوان یک ابزار قدرتمند برای تحلیلگران فنی و سرمایه گذاران حرفه ای به شمار می رود. با استفاده از دامیننس بیت کوین می توان به اطلاعات ارزشمندی درباره روند بازار، قدرت و قیمت بیت کوین در برابر سایر ارزهای دیجیتال و احتمال تغییر روند بازار دست یافت.

مفهوم دامیننس بیت کوین به زبان ساده

دامیننس بیت کوین شاخصی است که به سادگی نشان می دهد چه سهمی از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال متعلق به بیت کوین است. این شاخص که با نماد BTC.D شناخته می شود، در واقع بیانگر میزان تسلط بیت کوین بر بازار ارزهای دیجیتال و تأثیر آن بر سایر ارزها است.

به عنوان مثال اگر دامیننس بیت کوین 30 درصد باشد، به این معناست که 30 درصد از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال به بیت کوین تعلق دارد. این شاخص در تحلیل بازار ارزهای دیجیتال بسیار کاربرد دارد و به کاربران کمک می کند تا روند حرکت آلت کوین ها را بهتر درک کنند.

زمانی که دامیننس بیت کوین افزایش می یابد، معمولاً آلت کوین ها روند نزولی می گیرند و ارزش خود را نسبت به بیت کوین از دست می دهند و برعکس، کاهش دامیننس بیت کوین نشان دهنده افزایش نسبی ارزش آلت کوین ها نسبت به بیت کوین است. به طور کلی، دامیننس بیت کوین یک ابزار مهم برای سرمایه گذاران و تحلیل گران بازار ارزهای دیجیتال است تا بتوانند تصمیمات سرمایه گذاری بهتری اتخاذ کنند.

مثال برای درک بهتر دامیننس بیت کوین

فرض کنید دامیننس بیت کوین از 60 درصد به 40 درصد کاهش یافته است که نشان می دهد ارزش بازار آلت کوین ها نسبت به بیت کوین رشد قابل توجهی داشته است و ممکن است فرصت های سرمایه گذاری جذابی در بازار آلت کوین ها وجود داشته باشد.

ارتباط مارکت کپ با دامیننس بیت کوین

 مارکت کپ یا ارزش بازار، نشان دهنده کل ارزش یک ارز دیجیتال در بازار است و با ضرب تعداد کل توکن های در گردش در قیمت هر توکن محاسبه می شود. برای مثال، اگر بیت کوین 20 میلیون کوین در گردش داشته باشد و قیمت هر بیت کوین 30 هزار دلار باشد، مارکت کپ بیت کوین برابر با 600 میلیارد دلار خواهد بود.

دامیننس نشان می دهد که یک ارز دیجیتال تا چه اندازه بر بازار مسلط است. هرچه مارکت کپ بیت کوین نسبت به کل مارکت کپ بازار ارزهای دیجیتال بیشتر باشد، دامیننس بیت کوین نیز بیشتر خواهد بود. برای مثال، اگر کل مارکت کپ بازار ارزهای دیجیتال 1000 میلیارد دلار باشد و مارکت کپ بیت کوین 500 میلیارد دلار باشد، دامیننس بیت کوین برابر با 50 درصد خواهد بود. این بدان معناست که بیت کوین نیمی از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است.

فرمول محاسبه دامیننس بیت کوین

شاخص تسلط بیت بیت کوین را می توان از فرمول زیر بدست آورد:

دامیننس بیت کوین = (مارکت کپ بیت کوین / کل مارکت کپ بازار ارزهای دیجیتال) * 100

تاریخچه دامیننس بیت کوین

تسلط بیت کوین بر بازار ارزهای دیجیتال از زمان پیدایش آن تاکنون دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. در ابتدای کار، بیت کوین به عنوان تنها بازیگر اصلی در این بازار، تقریبا تمام سهم بازار را در اختیار داشت اما با گذشت زمان و ورود رقبا، این تسلط به تدریج کاهش یافت. در سال های اولیه، بیت کوین به عنوان اولین و تنها ارز دیجیتال، به طور کامل بر بازار مسلط بود و دامیننس بیت کوین در آن زمان به نزدیک 100 درصد می رسید.

از سال 2017 به بعد، با افزایش محبوبیت آلت کوین ها و رویدادهای بزرگی مانند ICO ها، شاهد کاهش چشمگیر دامیننس بیت کوین بودیم زیرا سرمایه گذاران به دنبال تنوع بخشی به سبد دارایی های خود بودند و به سمت آلت کوین ها گرایش پیدا کردند. دامیننس بیت کوین از آن زمان تا به امروز، به طور مداوم نوسان داشته است.

عواملی مانند رویداد تابستان دیفای که منجر به رشد چشمگیر پروژه های مالی غیرمتمرکز شد، بر این نوسانات تأثیرگذار بوده است؛ همچنین رویدادهای بازار مانند افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین و آلت کوین ها، بر BTC.D تأثیر مستقیم دارند.

اهمیت دامیننس بیت کوین در دنیای ارزهای دیجیتال

دامیننس بیت کوین به دلایل زیر به عنوان شاخصی کلیدی و مهم در دنیای ارزهای دیجیتال به شمار می رود:

• افزایش دامیننس بیت کوین معمولاً به معنای افزایش اعتماد سرمایه گذاران به بیت کوین به عنوان یک دارایی دیجیتال پایدار و قابل اطمینان است؛ بنابراین می تواند یک نشانه برای بهبود پایداری بازار کریپتو باشد.
• بیت کوین به عنوان بزرگترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار، نقش یک رهبر را در این بازار ایفا می کند. تغییرات در دامیننس بیت کوین می تواند به طور مستقیم بر قیمت و نوسانات سایر رمزارزها تأثیر بگذارد.
• سرمایه گذاران از دامیننس بیت کوین به عنوان یک ابزار برای ارزیابی ریسک سرمایه گذاری خود استفاده می کنند. در دوره هایی که دامیننس بیت کوین بالا است، سرمایه گذاران ممکن است تمایل بیشتری به سرمایه گذاری در بیت کوین داشته باشند و در دوره هایی که دامیننس کاهش می یابد، ممکن است به دنبال فرصت های سرمایه گذاری در سایر ارزهای دیجیتال باشند.
•  دامیننس بیت کوین با نوسانات بازار ارتباط مستقیم دارد. افزایش دامیننس معمولا به معنای کاهش نوسانات بازار و کاهش دامیننس به معنای افزایش نوسانات است.
• دامیننس بیت کوین بر تنوع سبد سرمایه گذاری سرمایه گذاران تأثیر می گذارد. کاهش دامیننس، فرصت های بیشتری را برای سرمایه گذاران فراهم می کند تا سبد سرمایه گذاری متنوع تری با ترکیب ارزهای دیجیتال مختلف ایجاد کنند.

عوامل مؤثر بر دامیننس بیت کوین

عوامل متعددی بر دامیننس بیت کوین تأثیر می گذارند که می توان آن ها را به چند دسته کلی تقسیم کرد:

• روندهای بازار: در بازارهای گاوی، با افزایش محبوبیت آلت کوین ها، دامیننس بیت کوین کاهش می یابد و برعکس، در بازارهای خرسی، سرمایه گذاران به سمت بیت کوین گرایش پیدا می کنند و باعث افزایش دامیننس آن می شوند.
• ورود رمزارزهای جدید: با ظهور رمزارزهای جدید و افزایش تنوع در بازار، سهم بیت کوین از کل بازار کاهش می یابد و سلطه بیت کوین کمتر می شود.
• حباب های بازار: ایجاد حباب های قیمتی در بازار آلت کوین ها می تواند به طور موقت دامیننس بیت کوین را کاهش دهد.
• رویدادهای نظارتی و قانونی: تغییرات در مقررات و سیاست های دولت ها در حوزه ارزهای دیجیتال می تواند بر اعتماد سرمایه گذاران و در نتیجه بر دامیننس بیت کوین تأثیر بگذارد.
•  اخبار و رویدادهای مرتبط با بیت کوین: اخبار مثبت مانند پیشرفت های فنی در شبکه بیت کوین می تواند بر اعتماد سرمایه گذاران و در نتیجه قیمت و دامیننس بیت کوین تأثیر بگذارد؛ اما نگرانی ها درباره مصرف بالای انرژی بیت کوین می تواند سرمایه گذاران را به سمت آلت کوین هایی با مصرف انرژی کمتر سوق دهد و در نتیجه دامیننس بیت کوین کاهش یابد.
• نوسانات قیمت بیت کوین: افزایش قیمت بیت کوین معمولاً به افزایش دامیننس آن منجر می شود، اما این رابطه همیشه خطی نیست و به عملکرد سایر ارزهای دیجیتال بستگی دارد.
• نوسانات قیمت آلت کوین ها: افزایش شدید قیمت آلت کوین ها می تواند به کاهش دامیننس بیت کوین منجر شود، حتی اگر قیمت بیت کوین ثابت بماند.
• مارکت کپ کل بازار: افزایش کلی مارکت کپ بازار ارزهای دیجیتال می تواند بدون تغییر در مارکت کپ بیت کوین، باعث کاهش دامیننس آن شود.

نقش دامیننس بیت کوین در مدیریت ریسک سرمایه گذاری

دامیننس بیت کوین ابزاری ارزشمند برای سرمایه گذاران در بازار ارزهای دیجیتال است تا بتوانند ریسک سرمایه گذاری خود را بهتر مدیریت کنند. با تحلیل تغییرات دامیننس بیت کوین، سرمایه گذاران می توانند به درک بهتری از روند کلی بازار دست پیدا کنند. به عنوان مثال، افزایش دامیننس بیت کوین در کنار کاهش قیمت آن، ممکن است نشانه ای از کاهش جذابیت سایر ارزهای دیجیتال باشد.

در چنین شرایطی، سرمایه گذاران ممکن است برای کاهش ریسک، بخشی از دارایی های خود را از آلت کوین ها به بیت کوین منتقل کنند. در واقع، دامیننس بیت کوین می تواند به عنوان یک شاخص برای سنجش احساسات بازار و تصمیم گیری در مورد افزایش تنوع سبد دارایی های دیجیتال، مورد استفاده قرار گیرد.

چرخه دامیننس بیت کوین

چرخه بازار ارزهای دیجیتال به شکلی قابل پیش بینی تکرار می شوند. این چرخه ها معمولا با رشد بیت کوین آغاز شده و با سقوط آلت کوین های کوچک تر به پایان می رسند. در ابتدای این چرخه، بیت کوین رشد قابل توجهی را تجربه می کند، سپس آلت کوین های بزرگ تر به دنبال بیت کوین حرکت کرده و رشد چشمگیری را تجربه می کنند. سپس نوبت به آلت کوین هایی با حجم بازار متوسط می رسد تا به این روند صعودی بپیوندند. در نهایت، آلت کوین های کوچک تر نیز با تأخیر وارد این موج صعودی می شوند.

با گذشت زمان، این روند صعودی معکوس شده و بیت کوین به تدریج روند نزولی به خود می گیرد. با این حال، آلت کوین ها همچنان به رشد خود ادامه می دهند. اما این رشد پایدار نیست و به زودی آلت کوین های بزرگ تر نیز وارد فاز نزولی می شوند، سپس نوبت به آلت کوین های متوسط و در نهایت آلت کوین های کوچک تر می رسد تا به این روند نزولی بپیوندند.

به عبارت ساده تر، بازار ارزهای دیجیتال مانند یک موج عمل می کند. در ابتدا، موج بیت کوین تمام ارزهای دیجیتال را با خود همراه می کند؛ سپس، به تدریج، هر کدام از این ارزها در زمان های مختلف به اوج خود رسیده و در ادامه سقوط می کنند.

نحوه مشاهده شاخص دامیننس بیت کوین

برای رصد لحظه ای تغییرات شاخص BTC.D، می توانید از چندین پلتفرم معتبر استفاده کنید که محبوب ترین و کاربردی ترین آن ها در ادامه معرفی می شوند.

کوین مارکت کپ (Coinmarketcap)

کوین مارکت کپ یکی از جامع ترین منابع برای اطلاعات مربوط به ارزهای دیجیتال است. در بخش گلوبال چارتز این پلتفرم، نمودار دامیننس ارزهای مختلف از جمله بیت کوین، اتریوم و سایر آلت کوین ها به صورت زنده نمایش داده می شود. این نمودار به شما کمک می کند تا روند تغییرات دامیننس بیت کوین را به خوبی درک کنید و تحلیل های دقیق تری داشته باشید.

کوین گکو (CoinGecko)

کوین گکو اطلاعات جامعی در مورد بازار ارزهای دیجیتال ارائه می دهد. در این وب سایت نمودار دامیننس بیت کوین و سایر ارزها قابل مشاهده می باشد. کوین گکو به دلیل رابط کاربری ساده و اطلاعات دقیق خود، یکی از گزینه های محبوب در میان کاربران است.

تریدینگ ویو (Tradingview)

تریدینگ ویو یک پلتفرم قدرتمند است که علاوه بر ارائه ابزارهای تحلیل تکنیکال، نمودار دامیننس ارزهای دیجیتال را نیز به صورت تعاملی در اختیار کاربران قرار می دهد. با استفاده از تریدینگ ویو می توانید نمودار دامیننس را با سایر اندیکاتورها ترکیب کرده و تحلیل های پیچیده تری انجام دهید.

محدودیت های دامیننس بیت کوین

شاخص BTC.D، اگرچه ابزاری مفید برای تحلیل بازار ارزهای دیجیتال است، اما دارای محدودیت هایی است که درک کامل آن ها برای استفاده صحیح از این شاخص ضروری است. از محدودیت های این شاخص می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 تأثیرپذیری از عرضه جدید بیت کوین: از آنجایی که استخراج بیت کوین همچنان ادامه دارد، افزایش عرضه جدید بیت کوین می تواند به طور مصنوعی دامیننس آن را افزایش دهد. این امر باعث می شود که تحلیل روند بر اساس دامیننس بیت کوین با خطای بیشتری همراه باشد.

تأثیر پذیری از افزایش آلت کوین ها: با افزایش تعداد آلت کوین ها و رویدادهایی مانند ایردراپ، دامیننس بیت کوین به طور طبیعی کاهش می یابد. این امر می تواند باعث نوسانات شدید در این شاخص شود و تحلیل روند را دشوار کند.

تمرکز بر یک ارز: دامیننس بیت کوین تنها به یک ارز خاص می پردازد و نمی تواند تصویر کاملی از کل بازار ارزهای دیجیتال ارائه دهد. برای تحلیل جامع تر، باید به سایر شاخص ها و عوامل نیز توجه کرد.

تأثیرپذیری از رویدادهای کوتاه مدت: رویدادهای کوتاه مدت مانند اخبار، تغییرات مقرراتی یا عرضه توکن های جدید می توانند تأثیر قابل توجهی بر دامیننس بیت کوین داشته باشند و تحلیل بلندمدت را دشوار کند.

مفهوم دامیننس واقعی بیت کوین

در کنار مفهوم سنتی دامیننس بیت کوین که سهم بیت کوین از کل بازار ارزهای دیجیتال را نشان می دهد، مفهوم جدیدی به نام “دامیننس واقعی بیت کوین” مطرح می شود. این شاخص به جای مقایسه بیت کوین با تمام ارزهای دیجیتال، تنها آن را با ارزهایی مقایسه می کند که از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) استفاده می کنند.

منتقدان دامیننس سنتی معتقدند که مقایسه بیت کوین با ارزهایی که مکانیزم های متفاوتی دارند (مانند ارزهای مبتنی بر اثبات سهام)، تصویر دقیقی از تسلط بیت کوین را ارائه نمی دهد. علاوه بر این با تمرکز بر ارزهای اثبات کار، این شاخص رقابت مستقیم بیت کوین را با سایر ارزهایی که از نظر فنی شبیه به آن هستند، بهتر نشان می دهد.

نحوه محاسبه دامیننس واقعی بیت کوین

دامیننس واقعی بیت کوین با تقسیم ارزش بازار بیت کوین بر مجموع ارزش بازار تمام ارزهای دیجیتال مبتنی بر اثبات کار محاسبه می شود. به عبارت دیگر، این شاخص نشان می دهد که چه سهمی از بازار ارزهای دیجیتال مبتنی بر اثبات کار، در اختیار بیت کوین است.

رابطه دامیننس بیت کوین و تتر

تحلیلگران بازار ارزهای دیجیتال اغلب به همراه بررسی دامیننس بیت کوین، به بررسی دامیننس تتر نیز می پردازند. اگرچه رابطه مستقیمی بین این دو شاخص به صورت قطعی تعریف نشده است، اما مشاهدات نشان می دهد که تغییرات در یکی از آن ها، معمولاً بر دیگری تأثیر می گذارد.

به صورت کلی اگر هنوز نمی دانید که دامیننس تتر چیست باید گفت که، دامیننس تتر شاخصی است که میزان تسلط ارز دیجیتال تتر (USDT) بر کل بازار ارزهای دیجیتال را نشان می دهد. به عبارت ساده تر، دامیننس تتر بیان می کند که چه سهمی از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال، متعلق به تتر است.

به طور کلی، کاهش دامیننس بیت کوین اغلب با افزایش دامیننس تتر همراه است. این امر نشان می دهد که سرمایه گذاران در این شرایط تمایل دارند دارایی خود را از بیت کوین، که یک دارایی نوسانی است، به تتر که یک استیبل کوین با ارزش تقریباً ثابت است، منتقل کنند. برعکس، افزایش دامیننس بیت کوین معمولاً با کاهش دامیننس تتر همراه است که نشان دهنده تمایل سرمایه گذاران به ورود به بازار بیت کوین است.

جمع بندی

شاخص تسلط بیت کوین به عنوان یک ابزار مفید برای درک بهتر بازار ارزهای دیجیتال از سال 2017 مورد توجه قرار گرفته است که با افزایش محبوبیت آلت کوین ها، اهمیت این شاخص نیز بیشتر شده است و تاثیر مستقیمی در معاملات انجام شده در صرافی ارز دیجیتال دارد. افزایش یا کاهش سلطه بیت کوین صرفا تصویری از وضعیت کلی بازار را ارائه می دهد. به همین دلیل در معاملات نباید تنها به این شاخص تکیه کرد و تحلیل جامع بازار مستلزم استفاده ترکیبی از این شاخص با سایر ابزارهای تحلیل است.